ΡΟΔΟΠΗ

ΟΡΟΣΕΙΡΑ ΤΗΣ ΡΟΔΟΠΗΣ

Η Ροδόπη είναι μεγάλο ορεινό συγκρότημα της Βαλκανικής Χερσονήσου, που εκτείνεται κυρίως στη Βουλγαρία. Στο ελληνικό της τμήμα η Ροδόπη αποτελεί τη δεύτερη σε μήκος οροσειρά της χώρας μετά την Πίνδο, με μήκος 200 περίπου χιλιομέτρων.

Αποτελώντας το φυσικό όριο μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας η οροσειρά χωρίζεται στη Δυτική Ροδόπη, που βρίσκεται στους νομούς Δράμας και Ξάνθης και στην Ανατολική Ροδόπη που εκτείνεται στους νομούς Ροδόπης και Έβρου.

Σύμφωνα με την μυθολογία η οροσειρά πήρε το όνομά της από τη Ροδόπη, κόρη του Στρυμόνα και σύζυγο του Αίμου. Κατά την αρχαιότητα θεωρείτο ως το επίσημο όρος της Θράκης, όπου οι Βάκχες τελούσαν τη λατρεία του Διονύσου. Στα χρόνια του Μεσαίωνα έφερε την ονομασία Δεσπότ-νταγ που σημαίνει «Δεσποτοβούνι» και οφείλετε στα πολλά  ακμάζοντα μοναστήρια του.

Η οροσειρά της Ροδόπης είναι ευνοημένη από τη φύση με μεγάλο ύψος ετήσιων βροχοπτώσεων, που φτάνουν από 950 ως 1.500 χιλιοστά. Η ευρύτερη περιοχή της Κούλας είναι κατάσπαρτη από μικρά και μεγάλα ρέματα, ρυάκια και πηγές.

no images were found

Με διάμετρο ενός περίπου χιλιομέτρου, το οροπέδιο του Λειβαδίτη, είναι μια κυκλική φυσική κοιλότητα σε υψόμετρο 1200 μέτρων. Αραιοχτισμένα τα σπίτια του χωριού μέσα στο πράσινο, χωρίς κανένα ρυμοτομικό σχέδιο, δεν ξεπερνούν τα σαράντα. Τα περισσότερα είναι ακατοίκητα, διασκορπισμένα σε διάφορα σημεία του οροπεδίου.

Παλιά το χωριό κατοικείτο από Τούρκους και η ονομασία του ήταν «Χαμιντιέ». Με την Μικρασιατική καταστροφή το 1922 κατέφυγαν εδώ πρόσφυγες από τα μέρη της Καππαδοκίας. Ήρθε όμως ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος και το χωριό, που είχε αρχίσει να αναπτύσσεται, κάηκε από τους Βουλγάρους και ερημώθηκε. Πέρασαν τα χρόνια μέσα στη λήθη και τη σιωπή, πολλά χωριά από εκείνη την εποχή δεν ξαναφάνηκαν ποτέ. Το 1961 όμως κάποιοι πρώτοι άνθρωποι άρχισαν να επιστρέφουν στο έρημο οροπέδιο. Μαζί μ αυτούς ξαναγύρισε η ζωή, το χωριό μετονομάστηκε «Λειβαδίτης», έφτασε να αριθμεί 65 οικογένειες και 70 παιδιά στο σχολείο. Τότε όμως ένας άλλος εχθρός, χτύπησε το ζωντανό και όμορφο αυτό χωριό. Η μετανάστευση! Σκόρπισε ο κόσμος, λιγόστεψαν τα παιδιά, το σχολείο έκλεισε οριστικά τις πόρτες του. Απόμειναν δεκαπέντε μόνιμοι κάτοικοι, έξι οικογένειες όλες κι όλες, χωρίς σχολείο, χωρίς συγκοινωνία, ο παπάς έρχεται από το Νεοχώρι μια φορά το μήνα να λειτουργήσει.

Από την έξοδο του χωριού ξεκινά μονοπάτι με ανατολική κατεύθυνση το οποίο οδηγεί σε ένα από τα πολλά γεφύρια της περιοχής. Ο δασικός δρόμος μετά από 7 χλμ και με κατεύθυνση νοτιοανατολική φέρνει σε απόσταση 300 μ. από τον μνημειώδη καταρράκτη του Τραχωνίου (γνωστό και ως καταρράκτη του Λειβαδίτη). Για να φτάσει ο επισκέπτης στον καταρράκτη, θα χρειαστεί να πεζοπορήσει σε ένα ήπιο μονοπάτι, πνιγμένο στις οξιές, τα σφεντάμια, τους φράξους και τις φλαμουριές Φτάνοντας στον καταρράκτη το θέαμα είναι μοναδικό. Τα νερά πέφτουν κατακόρυφα από ύψος 45 περίπου μέτρων με τρομερό πάταγο, χαρίζοντας πλούσια βλάστηση στις σχισμές των βράχων. Η τοποθεσία φέρνει στο νου τις Ναϊάδες των αρχαίων μύθων και τις νεράιδες των λαϊκών παραμυθιών.

Η λαϊκή παράδοση αναφέρει πως στα νερά του Λειβαδίτη λούζονταν οι «καλοκυράδες» (νεράιδες), ενώ στις σπηλιές του ύφαιναν, σε πέτρινους αργαλειούς, το αραχνοΰφαντο νεραϊδόγνεμα. Εδώ χόρευαν στους διονυσιακούς ρυθμούς, οι Σάτυροι, μαγεμένοι από τη λύρα του Ορφέα, του θρακιώτη θεού της μουσικής και γιου της μούσας Καλλιόπης. Ο μύθος μπορεί να είναι μύθος αλλά κοιτάζοντας και ακούγοντας τα νερά του καταρράκτη και του δάσους καταλαβαίνουμε γιατί οι άνθρωποι σε διάφορες εποχές έδωσαν μαγικές ιδιότητες σε αυτό τον τόπο.

Την άνοιξη, ο καταρράκτης έχει το περισσότερο νερό σε σχέση με τις υπόλοιπες εποχές. Η πιο εντυπωσιακή εικόνα του όμως  είναι κατά τη διάρκεια ενός κρύου χειμώνα, καθώς το νερό που πέφτει παγώνει και σχηματίζει παγωμένα γλυπτά τα οποία σπάνε με την άνοδο της θερμοκρασίας στις αρχές της άνοιξης και δημιουργούν ένα μαγικό συνδυασμό εικόνας και ήχου. Το βέβαιο είναι πως ο καταρράκτης του Λειβαδίτη και το δάσος της Χαϊντούς είναι ένας τόπος που κάθε φυσιολάτρης που σέβεται τον εαυτό του πρέπει να βάλει στην bucket list του.

ΠΑΡΘΕΝΟ ΔΑΣΟΣ ΧΑΪΝΤΟΥ

Το παρθένο δάσος της Χαϊντούς στην Ροδόπη είναι ένα πραγματικό μνημείο της φύσης, από τα ωραιότερα της Ευρώπης καθώς φημίζεται για την σπάνια χλωρίδα και πανίδα που υπάρχει στο εσωτερικό του. Το δάσος της Χαϊντούς καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος της ανατολικής Ροδόπης στα σύνορα με τη Βουλγαρία και έχει έκταση 180 στρέμματα, ενώ οι εικόνες που θα συναντήσει κάποιος εδώ περιλαμβάνουν ποτάμια, εντυπωσιακή χλωρίδα και σπάνια πανίδα.

Το μοναδικό περιβάλλον που απαρτίζουν οι εδαφολογικές συντεταγμένες, το ιδιαίτερο μικροκλίμα, οι βαθιές τομές των ποτάμιων δρόμων, η σχετική προσέγγιση με την θερμή ζώνη της Μεσογείου δέθηκαν στο άρμα της Ροδόπης και επώασαν αυτή την εξαιρετική χλωρίδα που τίναξε στα ύψη την πληθωριστική ποικιλία των δασών και τη μοναδική και ιδιαίτερη άγρια πανίδα που το προτίμησε και το ενοικεί.

Μέσα στο δάσος της Χαϊντούς ευδοκιμούν 3.130 είδη φυτών, ενώ εκεί ζει και το κόκκινο ελάφι, το μεγαλύτερο φυτοφάγο της χώρας μας, αλλά και αρκούδες, ζαρκάδια, λύκοι, αγριόχοιροι και πολλά σπάνια πτηνά.

Το 1980, ένα τμήμα του δάσους της Χαϊντούς, το οποίο ονομάζεται «δάσος της Τσίχλας», ανακηρύχθηκε «Μνημείο της Φύσης» και τέθηκε υπό καθεστώς προστασίας. Το δάσος Οξιάς στη Χαϊντού, μαζί με τους εντυπωσιακούς καταρράκτες του Λειβαδίτη, αποτελούν πόλο έλξης για φυσιολάτρες και ερευνητές.

Τα παρθένα δάση της Ροδόπης γεννήθηκαν, μεγάλωσαν και υπάρχουν ακόμη επειδή δε βρίσκονται δίπλα σε πόλεις με ανθρώπους ολετήρες κι απορριματογενείς.

Δύσκολα θα φτάσει ως τα δάση αυτά η μέση αστική οικογένεια. Εδώ θάρθει σίγουρα το μάτι και η ψυχή του ανθρώπινου δυναμικού που θα στήσει το αντίσκηνο στις παρυφές του ονείρου για να ακροβατήσει στα χλωρολίβαδα της συγκίνησης και του δέους. Εδώ θα περάσει ο «αέρας» της ανθρώπινης ψυχής που θα πάρει φεύγοντας μαζί του τις εικόνες μαγείας μόνο, καθώς και τα σκουπίδια του υλικού του πολιτισμού. Και θ’ αφήσει την ανάσα του μονάχα και το βλέμμα, να κρέμεται ίσως σε ένα κλαδί σημύδας ή φτελιάς. Για να ξανάρθει να τόβρει ατόφιο, κρεμασμένο όπως τα’ άφησε….

ΣΩΤΗΡΗΣ ΣΤΑΥΡΟΥ

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΠΟΡΕΙΑΣ ΕΟΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ

6932146465