Βρώμικα παιχνίδια με καθαρές ενέργειες για το καλό μας και για το καλό του πλανήτη

Κανένας μεγάλος δεν ενδιαφέρθηκε ποτέ να σώσει τον πλανήτη εξ ορισμού, ειδάλλως δεν θα είχε φτάσει να γίνει μεγάλος.
Κάπου είχα διαβάσει οδηγίες για υποψήφιους αγοραστές ανεμογεννητριών, το εγχειρίδιο συμβούλευε να αποφεύγουν εγκατάσταση σε Natura, γιατί πού να μπλέκουν σε ενστάσεις, αλλά οπουδήποτε αλλού κανένα πρόβλημα, διότι οι Έλληνες δεν ενδιαφέρονται για τη φύση.
Και ιδίως τώρα, στο μπαράζ από τα ΜΜΕ και τους πολιτικούς σωτήρες της χώρας ότι πρέπει να χώσουμε και άλλες ανεμογεννήτριες και φωτοβολταϊκά, νιώθω πολύ μόνη μου.
Οι Εγγλέζοι λένε «It is a great thing to fight for a lost cause». Έτσι νιώθω: πως ο αγώνας για τη σωτηρία της φύσης είναι χαμένος αγώνας.
Τα zombies του κέρδους και του νεοφιλελευθερισμού θα κερδίσουν.
Θα σας δώσω τον δρόμο μιας ανεμογεννήτριας από πριν τη «γέννησή» της μέχρι τον «θάνατό» της. Κάτι αντίστοιχο είναι με τα φωτοβολταϊκά. Και εσείς θα κρίνετε αν ο άνεμος δεν κοστίζει τίποτε, αν είναι εγχώρια ενέργεια, αν μας κάνει ενεργειακά ανεξάρτητη χώρα. Κι αν μας λένε παραμύθια, όπως πάντα μας λένε -γιατί παραμύθια ζητάμε να ακούσουμε.
Θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε κάτι. Η αμείωτη παραγωγή οιασδήποτε ενέργειας και η προστασία του περιβάλλοντος – γης δεν γίνεται να συνυπάρχουν. Επίσης, καμία δεν είναι ούτε δωρεάν, ούτε φτηνή. Εκτός κι αν την ανανεώσιμη ενέργεια στα σπίτια μας την παίρνουμε κατευθείαν από τον ήλιο ή κατ’ ευθείαν από τον άνεμο.
Για να παραχθεί το αγαθό και να αποδοθεί στον άνθρωπο χρειαζόμαστε το μέσον, δηλαδή φωτοβολταϊκά και ανεμογεννήτριες. Γραμμές μεταφοράς. Αποθηκευτές ενέργειας. Υποσταθμούς. Δίκτυα διανομής.

♦ Από τι είναι φτιαγμένη μια ανεμογεννήτρια; Τι πρώτες ύλες χρειάζονται;

Από χάλυβα (σίδηρος, χαλκός, άνθρακας, νικέλιο, αλουμίνιο, μαγγάνιο), κοβάλτιο, λίθιο, σπάνιες γαίες, τσιμέντο, υαλόνημα, ανθρακόνημα, πλαστικά, balsa wood και άλλα.
Μια μέτρια ανεμογεννήτρια ισχύος 3 MW χρειάζεται 335 τόνους χάλυβα, 346 κιλά σπάνιων γαιών, 4.7 τόνους χαλκό, 1.200 τόνους μπετόν, 3 τόνους αλουμίνιο, 2 τόνους ψευδάργυρο, 600 τόνους άνθρακα κ.τ.λ.
Ας πάρουμε μια αναπτυγμένη χώρα που στην ατζέντα της έχει την πράσινη ενέργεια.
Με συντηρητικές εκτιμήσεις, οι ΗΠΑ μέχρι το 2030 θα έχουν εγκαταστήσει ανεμογεννήτριες ισχύος τουλάχιστον 19.000 GW (19 εκατομμυρίων MW)
Η κατασκευή τους θα χρειαστεί δισεκατομμύρια και εκατομμύρια τόνους πρώτων υλών.
(International renewable energy agency), (World steel association: The hard facts) (Bright green lies: how the environmental movement lost its way)

♦ Τι υπάρχει μέσα σε μια ανεμογεννήτρια;

Μέσα σε κάθε ανεμογεννήτρια μεσαίου ύψους υπάρχουν λιπαντικά lubricant oils, water glycolic oils 600 λίτρα, υδραυλικά έλαια (hydraulic oils) 300 λίτρα και έλαια κιβωτίου ταχυτήτων gear oils) 1200 λίτρα.
Σε περίπτωση που πέσει και σπάσει ή κεραυνοβοληθεί ή καεί, οι πολύ επικίνδυνες ουσίες θα απορροφηθούν στη γη. Λαμβάνοντας υπ’ όψιν ότι στην Ελλάδα τα περισσότερα εδάφη είναι ασβεστολιθικά και ότι μια σταγόνα λαδιού μολύνει 50 λίτρα νερού, οι υπόγειοι φυσικοί ταμιευτήρες νερού μολύνονται για πολλά χρόνια. (Motvind Sverige), (The Guardian)
Σημειωτέον ότι σε κάθε ανεμογεννήτρια υπάρχει ψυκτικό αέριο 23.000 φορές πιο επιβλαβές από το CO2 (Φώσκολος)
Δεδομένου ότι ο μέσος χρόνος ζωής των ανεμογεννήτριων είναι μάξιμουμ 20 χρόνια.
Δεδομένου ότι δεν θα αποξηλωθούν λόγω κόστους και αδυναμίας ταφής τους.
Δεδομένου ότι σχεδόν δεν ανακυκλώνονται (ελάχιστα μέρη ανακυκλώνονται).
Δεδομένου ότι σε 20 χρόνια θα έχουν ανακαλύψει άλλους τρόπους να μας «σώσουν».
Δεδομένου ότι εδώ στην Ελλάδα ο επιχειρηματίας δείχνει ένα βουνό ή μια θέση Natura ή έναν καταρράχτη ή ένα νησί και λέει «αυτό το βουνό είναι δικό μου, εδώ θα βγάλω λεφτά τζάμπα»και το παίρνει (το κράτος το παίρνει από εμάς και το δίνει σε αυτόν).
Δεδομένου ότι λίγοι είναι για να φυλάνε τις Θερμοπύλες…
Καταλαβαίνουμε ότι η απώλεια της φύσης, η απώλεια της ελευθερίας μας, η απώλεια της ανθρωπιάς μας, η μοναξιά, οι φόβοι, οι ιοί ήρθαν εδώ για να μείνουν. Η φύση δεν πεθαίνει μόνη. Είμαστε μαζί της δεμένοι στο ίδιο άρμα.

♦ Ποια είναι η εικόνα από την εγκατάσταση ενός αιολικού «πάρκου»;

Για τη βάση μιας ανεμογεννήτριας, για την οποία έχει εκσκαφεί χώρος όσο ένα γήπεδο ποδοσφαίρου, χρειάζονται 1000 κυβικά μπετόν και σιδήρου. Για τις καινούργιες ανεμογεννήτριες οι βάσεις είναι όσο τρία γήπεδα.
Ισοπεδώνονται και χαμηλώνουν κορυφογραμμές χιλιομέτρων για ένα αιολικό «πάρκο».
Για να περάσουν ρότορες και πύργοι ανεμογεννητριών των 150 μέτρων (οι νέες είναι μέχρι και 300 μέτρων), σκάβονται και οι ανάλογοι δρόμοι δεκάδων χιλιομέτρων, 15-30 μέτρων φάρδους και μεγάλων εγκοπών στις πλαγιές των βουνών. Όσο πιο μεγάλη η κλίση, τόσο μεγαλύτερες οι εγκοπές. Χρησιμοποιούνται φουρνέλα. Τα μπάζα εκσκαφής πέφτουν στις πλαγιές των βουνών.
Δάση αναγκαστικά ξεπατώνονται. Στις εκσκαφές χώματος και βράχου σε βάθος μέτρων νερομάνες χάνονται. Τελικά το χώμα σφραγίζεται από το τσιμέντο. Η φύση ρημάζεται.
Οι δρόμοι που διανοίγονται δίνουν διέλευση σε λαθροθήρες, σε λαθροϋλοτόμους, σε εμπρηστές. Αν η α/γ για κάποιον λόγο αρπάξει φωτιά, το δάσος θα καεί αβοήθητο.
Μπορεί το βουνό να είναι μακριά μας, όμως από εκεί και από τα στοιχεία της φύσης έρχεται η ζωή στην πόλη μας. Αν δεν υπήρχαν τα βουνά, δεν θα υπήρχαν τα νερά που πίνουμε ούτε το οξυγόνο που αναπνέουμε. Τα βουνά και οι θάλασσες είναι οι γεννήτορες του κλίματος και της ζωής στη Γη. Τα καλώδια μεταφοράς συνήθως είναι υπέργεια και εκτείνονται σε εκατοντάδες χιλιόμετρα. Για να εγκατασταθούν θυσιάζονται δασικές εκτάσεις (4872/2021 εγκατάσταση φωτοβολταϊκών και δικτύων μεταφοράς σε δασικές περιοχές)
Φανταστείτε χιλιάδες αιολικές, φωτοβολταϊκές και μικρές υδροηλεκτρικές εγκαταστάσεις διάσπαρτες στη χώρα πόσο μήκος καλωδίων χρειάζεται για τη μεταφορά ενέργειας και πόση επέμβαση, και όταν γίνουν υπόγεια, σε χλωρίδα και πανίδα.
Από τέτοια καλώδια και από καλώδια της ΔΕΗ ξεκινούν δασικές πυρκαγιές το καλοκαίρι.

♦ Καθαρή ενέργεια; Πράσινη;

Πίσω από τις χώρες όπου εγκαθίστανται τα (Β)ΑΠΕ, υπάρχουν οι χώρες που μας δίνουν τις πρώτες ύλες τους.
Για να απολαμβάνει ο πολιτισμός μας τα φωτοβολταϊκά, τις ανεμογεννήτριες, τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα με μπαταρίες, η γη έχει σκαφτεί σε αμέτρητα χαώδη ορυχεία στη νότια Αμερική, Αφρική, Ασία για να βγούνε τεράστιοι όγκοι βράχων, οι οποίοι είναι χαμηλής περιεκτικότητας σε ενδιαφέροντα μεταλλεύματα, όπως ο χαλκός 8%.
Για κάθε ένα τόνο χάλυβα 9.000 τόνοι βράχου πρέπει να σπάσουν, αλέθουν, ξεπλυθούν και τελικά επεξεργαστούν.
Κάθε φωτοβολταϊκό πάρκο φέρει 11 τόνους αργύρου για κάθε στρέμμα καλυπτόμενης επιφάνειας.
Ένα ηλεκτροκίνητο Tesla model S περιέχει τόσο λίθιο όσο περιέχεται σε μπαταρίες 10.000 κινητών.
Κατά την παραγωγή του χάλυβα και του τσιμέντου εκπέμπονται κυβικά CO2.
Συγκεκριμένα, για την παραγωγή ενός (1) τόνου χάλυβα απελευθερώνονται στην ατμόσφαιρα 1.9 μετρικοί τόνοι CO2.
Η παγκόσμια παραγωγή χάλυβα το 2018 εξέπεμψε το 6% των ατμοσφαιρικών ρύπων.
Η παγκόσμια παραγωγή τσιμέντου εξέπεμψε 7% του συνολικού CO2.
Για να πάρουμε έναν (1) τόνο neodymium, το οποίο ανήκει στις σπάνιες γαίες, εκλύονται 77 μετρικοί τόνοι CO2! (International renewable energy agency), (Mining the planet to death)
Η διεργασία διαχωρισμού του μεταλλεύματος από τα χώματα συνεπάγεται δεξαμενές νερού σε χώρες όπου το νερό είναι πολύτιμο αγαθό.
Πχ. για ένα τόνο λιθίου χρειάζονται χιλιάδες τόνοι νερού.
Οι ανάγκες του πολιτισμένου κόσμου σε λίθιο θα έχουν 2000πλασιαστεί μέχρι το 2050.
Από την επεξεργασία των μεταλλευμάτων υπάρχουν περίπου 32.000 τοξικές λίμνες στον πλανήτη μας.
Για να πάρουμε 1 τόνο σπάνιων γαιών, έχουμε παράξει 420.000 πόδια τοξικών αερίων και 1 τόνο ραδιενεργών αποβλήτων που καταλήγουν στις τοξικές λίμνες.
Η διαδικασία επεξεργασίας χρειάζεται μεγάλα ποσά ενέργειας. Στις χώρες εξόρυξης η ενέργεια είναι πετρέλαιο και κάρβουνο.
Λόγω του ότι οι εξορύξεις των μεταλλευμάτων πρέπει να φτάνουν σε μεγάλα βάθη, στα ανασυρόμενα στην επιφάνεια υλικά βρίσκονται και βαρέα μέταλλα τα οποία φυσιολογικά δεν υπάρχουν στην επιφάνεια της γης. (Der Spiegel: mining the planet to death), (Καθημερινή), (Jakto Jgare), (Φώσκολος)
Το balsa wood, το ελαφρύ και ανθεκτικό ξύλο μπάλσα, εξάγεται από τα δάση του Αμαζονίου, ιδιαίτερα του Εκουαδόρ, τα οποία συστηματικά αποψιλώνονται και οι οικότοποι των αυτοχθόνων καταστρέφονται. (A green paradox: balsa wood exploitation in the Amazon).
Στα ορυχεία Κατάγκα του Κονγκό δουλεύουν 25.000 εργάτες, μεταξύ των οποίων και παιδιά σε συνθήκες σκλάβων.
Η Κίνα ανακοίνωσε ότι ανεβάζει την τιμή των σπάνιων γαιών. Ένα από τα ορυχεία που εκμεταλλεύεται βρίσκεται στη Γροιλανδία όπου οι τοπικές κοινωνίες ζήτησαν παύση της λειτουργίας του λόγω της συνοδευομένης βαρείας μόλυνσης.
Το 75% των σπάνιων γαιών πωλούνται από την Κίνα.

♦ Ανακυκλώνονται;

Πρόσφατα δημοσιευμένο ρεπορτάζ στη γερμανική δημόσια τηλεόραση ZDF εξηγεί: «Ως προς το παρόν δεν υπάρχει σχέδιο σχετικά με το τι θα απογίνουν οι παλιές α/γ και οι 30.000 σημερινές ανεμογεννήτριες στη Γερμανία. Σε 15 χρόνια θα έχουν παράξει 1.35 εκατομμύριο τόνους μη ανακυκλώσιμα επικίνδυνα απόβλητα. Με την αυξανόμενη χρήση των α/γ μέχρι το 2100 η Γερμανία θα έχει αφήσει κληρονομιά στις επόμενες γενιές της δεκάδες εκατομμύρια τόνων μη ανακυκλώσιμα επικίνδυνα απόβλητα από τις α/γ».
Είμαστε ακόμη στην αρχή του δρόμου μιας α/γ και μέχρι εδώ καταλαβαίνουμε πως:
• Καθώς μειώνεται, η εξάρτησή μας από τα ορυκτά καύσιμα
• Αυξάνεται η εξάρτησή μας από μέταλλα.
• Η εξορυκτική βιομηχανία ΒΑΠΕ είναι η πιο καταστροφική και η πιο «υπόγεια».
• Εξαρτώμεθα από τις χώρες κατασκευής οι οποίες εξαρτώνται α) από χώρες εξόρυξης με επισφαλή πολιτική σταθερότητα, β) από τις τιμές του πετρελαίου και φ/α λόγω μεταφοράς.
• Η αγορά ανεμογεννητριών κοστίζει δισεκατομμύρια τα οποία επιβαρύνονται οι καταναλωτές και η χώρα ως δανεισμό από την ΕΕ. Μέχρι 8/2021 επιδοτήσαμε τη Γερμανία με 30 δισεκατομμύρια ευρώ.
• Το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των ΒΑΠΕ δεν είναι καθόλου αμελητέο, τουναντίον είναι πολύ σοβαρό:
• Εξόρυξη – επεξεργασία – μεταφορά – κατασκευή – μεταφορά – εγκατάσταση – αδυναμία ανακύκλωσης (με ότι αυτό συνεπάγεται).
• Έκλυση αξιοσημείωτου ποσού διοξειδίου του άνθρακα και άλλων τοξικών αερίων.
• Καταστροφή των εργαστηρίων της ζωής της γης, των δασών της.
• Ώσπου να φτάσουν σε εμάς, περνώντας από όλα τα στάδια, έχει καταναλωθεί ενέργεια σχεδόν ισοδύναμη με αυτήν που θα παράξουν τα 20 χρόνια λειτουργίας τους.
Ο δρόμος της ανεμογεννήτριας συνεχίζεται.

Αικατερίνη Στατηρά
Φυσικός
Αντιπρόεδρος Ορειβατικού Συλλόγου Ιωαννίνων

πηγή: www.agon.gr