ΔΙΑΣΧΙΣΗ ΒΙΤΣΙΟΥ
ΜΟΝΗ ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ (996m) – ΠΟΛΥΚΕΡΑΣΟ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ (1220m) – ΝΥΜΦΑΙΟ ΦΛΩΡΙΝΑΣ (1346m)
26-27 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ
Ένα πολιτιστικό και πεζοπορικό οδοιπορικό στη Δ. Μακεδονία, όπου η φύση το φθινόπωρο είναι μαγική, έχουμε να σας προτείνουμε για το 2ήμερο 26-27 Νοεμβρίου.
ΣΑΒΒΑΤΟ 26 Νοεμβρίου
Αναχώρηση 7.30 από την Ακαδημία.
1η Στάση: Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Μηλιάς Γρεβενών. Ένα μουσείο με μοναδικά προϊστορικά ευρήματα βρίσκεται στο χωριό Μηλιά των Γρεβενών, όπως οι μεγαλύτεροι χαυλιόδοντες του κόσμου. (ΕΙΣΟΔΟΣ ΔΩΡΕΑΝ).
2η Στάση: Επίσκεψη στο σπίτι που σκοτώθηκε ο Παύλος Μελάς. Η Καστοριά ήταν η περιοχή από όπου πυροδοτήθηκε ο απελευθερωτικός Μακεδονικός Αγώνας (1904-1908). Η αντιστασιακή δράση οργανώθηκε εδώ, με πρωτεργάτη τον Παύλο Μελά, ο οποίος σκοτώθηκε στις 13 Οκτωβρίου του 1904 στο χωριό Μελάς (πρώην Στάτιστα). Εκεί βρίσκεται και το σπίτι όπου πέθανε, το οποίο λειτουργεί πλέον ως μουσείο με ενθύμια του Μακεδονικού Αγώνα. (ΕΙΣΟΔΟΣ ΔΩΡΕΑΝ).
3η Στάση: Σπήλαιο του Δράκου. Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα σε όλη την Ευρώπη– που βρίσκεται «κρυμμένο» στον παραλίμνιο δρόμο μόλις 4 χλµ. από το κέντρο! Η απόκοσμή ομορφιά του προκαλεί αίσθηση και σε μια επισκέψιμη διαδρομή 300 µ. το βλέμμα μας θα αιχμαλωτίσει ο πλούσιος διάκοσμος µε σταλακτίτες, σταλαγμίτες και λίμνες. (ΕΙΣΟΔΟΣ 5€ ΓΙΑ ΓΚΡΟΥΠ 20 ΑΤΟΜΩΝ).
ΑΝΑΒΑΣΗ
Ύψωμα Ψαλίδα (1095m) Διάρκεια 3 ΩΡΕΣ
Μια όμορφη κυκλική περιπατητική διαδρομή, εύκολη σχετικά με φανταστική θέα και από τις δύο πλευρές της λίμνης, θα απολαύσουμε από το ύψωμα Ψαλίδα που δεσπόζει πάνω από την πόλη της Καστοριάς. Το ψηλότερο σημείο του λόφου βρίσκεται τα 1.095 μέτρα από τη στάθμη της θάλασσας και 480 μέτρα ψηλότερα από την επιφάνεια της λίμνης. Η θέα από εδώ είναι περιφερειακή σε όλη τη λίμνη της Ορεστιάδας, στην πόλη της Καστοριάς και φυσικά στα γύρω βουνά που αγκαλιάζουν τη λεκάνη της λίμνης.
Διανυκτέρευση στο Ξενοδοχείο BYZANTIUM στην πόλη της Καστοριάς. Προκαταβολή 50€ (τελικό κόστος 65€).
Κυριακή 27 Νοεμβρίου
ΔΙΑΣΧΙΣΗ
Μονή Αγίων Αναργύρων (996m) – Πολυκέρασο (1220m) – Νυμφαίο (1346m) Διάρκεια 6 ΩΡΕΣ
Μια διαδρομή υψηλής αισθητικής αξίας, καθώς διατρέχει δάση οξιάς και προσφέρει μοναδική θέα στις κορφές του Βιτσίου. Εύκολη σχετικά χωρίς μεγάλες υψομετρικές διαφορές που εναλλάσσεται μεταξύ μονοπατιών και χωματόδρομων. Επίσκεψη θα πραγματοποιηθεί στην Μονή Αγίων Αναργύρων και στο χωριό του Πολυκέρασου.
Μονή Αγίων Αναργύρων Μελισσοτόπου
Η Μονή Αγίων Αναργύρων είναι η παλαιότερη του νομού Καστοριάς και βρίσκεται στη θέση παλαιότερης που είχε ιδρυθεί την εποχή του Αλέξιου Α΄ Κομνηνού (1080) και ήταν αφιερωμένη αρχικά στον Άγιο Παντελεήμονα. Το 1457 έγινε ανασύστασή της και αφιερώθηκε στους Άγιους Αναργύρους. Το 1734 καταστράφηκε μετά από επιδρομές Τουρκαλβανών και το 1754 ανακατασκευάστηκε από τον μοναχό Γεράσιμο με καταγωγή από τη Σίφνο. Μαρμάρινη επιγραφή που βρίσκεται στο προαύλιο του μοναστηριού αναφέρει ότι στα τέλη του 1774 φιλοξενήθηκε ο Κοσμάς Αιτωλός. Το 1858 ανεγέρθηκε νέος ναός των Αγίων, ο οποίος είναι τρίκλιτη βασιλική με ξύλινη στέγη και είναι διακοσμημένος με ανάγλυφες παραστάσεις από πέτρα και μάρμαρο καθώς και ξυλόγλυπτο τέμπλο με εικόνες που χρονολογούνται το 1763. Το μοναστήρι διατηρούσε σημαντική βιβλιοθήκη με μοναδικά χειρόγραφα και βιβλία μέχρι την περίοδο του Εμφυλίου Πολέμου που καταστράφηκε από πυρκαγιά αν και από το 2001 ξαναλειτούργησε και θεωρείται από τις μεγαλύτερες της Δυτικής Μακεδονίας σε θεολογικά βιβλία και σε αρχείο εντύπων. Στη μονή, μετά το 1460, ασκήτεψε ο Όσιος Νεκτάριος προς τιμή του οποίου ανεγέρθηκε ναός (σε κεραμιδί απόχρωση) στη νότια πτέρυγα. Η Μονή εορτάζει την 1η Νοεμβρίου.
15:30 Κέντρο Ενημέρωσης Αρκούδας
Στο ιστορικό Κτίριο της Νικείου Σχολής Στο Νυμφαίο θα επισκεφτούμε το Κέντρο Ενημέρωσης για την Καφέ Αρκούδα, το οποίο απευθύνεται σε άτομα κάθε ηλικίας και με διαφορετικά επίπεδα γνώσεων στα θέματα που πραγματεύεται. Οι επισκέπτες του Κέντρου έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν θέματα στα οποία επιθυμούν να εμβαθύνουν να αλληλεπιδράσουν με τις πληροφορίες που τους παρέχονται, αποκτώντας μ αυτό τον τρόπο ενεργό ρόλο στα δρώμενα. Η περιήγηση στο χώρο σηματοδοτεί ένα ταξίδι στη «ζωή της αρκούδας» μέσω ενός σεναρίου με φυσική ροή και συνέχεια. Οι επισκέπτες καλούνται να ανακαλύψουν τη μυστηριακή σχέση της αρκούδας, του περιβάλλοντος και του ανθρώπου.
16:30 Καταφύγιο Αρκούδας
Στο καταφύγιο, σε μια ειδικά περιφραγμένη έκταση 50 στρεμμάτων σε υψόμετρο 1350μ., φιλοξενούνται 13 αρκούδες τις οποίες ή έστω μερικές μπορούν οι επισκέπτες να δουν από σχετικά κοντινή απόσταση κατά την διάρκεια της ξενάγησης. Στην ξενάγηση θα ενημερωθούμε για τις αλλαγές στην συμπεριφορά και τον τρόπο ζωής της αρκούδας ανά εποχή, τα μορφολογικά και βιολογικά χαρακτηριστικά του ζώου, τις τροφικές συνήθειες, την αναπαραγωγή της, την γέννηση και εκπαίδευση των μικρών της, τον χειμέριο λήθαργο αλλά και γενικότερα στοιχεία του φυσικού περιβάλλοντος στο οποίο ζει. Συστήνεται η χρήση ορειβατικού, πεζοπορικού ή αθλητικού παπουτσιού καθώς το μονοπάτι των ξεναγήσεων είναι δασικό.
(ΕΙΣΟΔΟΣ €8 Το εισιτήριο είναι κοινό για όλους τους επισκέψιμους χώρους.)
Τι θα πάρουμε μαζί μας
Εξοπλισμός: ορειβατικά μποτάκι, ζευγάρι μπατόν, ατομικό φαρμακείο, αντιανεμικό-αδιάβροχο, γυαλιά ηλίου. Ρουχισμός κατάλληλος για την εποχή καθώς και δεύτερη αλλαξιά ρούχων.
Το φαρμακείο του αρχηγού έχει τα απαραίτητα για έκτακτο γεγονός αλλά δεν είναι εξειδικευμένο, γι’ αυτό ο καθένας πρέπει να οργανώσει το δικό του ανάλογα με τις ανάγκες του.
Εάν οι καιρικές συνθήκες είναι δυσμενείς αυξάνεται ο βαθμός δυσκολίας και η διαδρομή θα επανεκτιμηθεί επί τόπου.
Την πρώτη μέρα θα πρέπει να έχουμε μαζί μας τροφή για να παραλείψουμε το μεσημεριανό αξιοποιώντας με αυτόν τον τρόπο το μεσημέρι και το απόγευμα.
Δεν ξεχνάμε πάντα την καλή μας διάθεση.
Δηλώσεις συμμετοχής καθημερινά στα γραφεία του Συλλόγου 7-9 το απόγευμα.
Περισσότερες πληροφορίες στο τηλ. 26510 22138.
Αρχηγός: Σωτήριος Σταύρου
Υπεύθυνος Πολιτιστικών Δράσεων: Τσάμπας Γεώργιος
ΝΥΜΦΑΙΟ
Περπάτημα σε δάση οξιάς γεμάτα μανιτάρια, παιχνίδια με το χιόνι πλάι σε εντυπωσιακά αρχοντικά, εκλεκτά κρασιά από ονομαστούς αμπελώνες, κανό στη λίμνη Ζάζαρη, συναντήσεις με… αρκούδες και λύκους. Το Νυμφαίο, 28 χλμ. από τη Φλώρινα, δεν είναι μόνο ένα χωριό-πρότυπο, αλλά και ένας τόπος όπου τα ενδιαφέροντα δεν έχουν τελειωμό. Χτισμένο σε υψόμετρο 1.346 μ., δεν παρουσιάζει ούτε μία παραφωνία: Οι αναστηλώσεις των αρχοντόσπιτων είναι άψογες, τα καλντερίμια αψεγάδιαστα. Φρόντισαν για όλα οι Βλάχοι κάτοικοί του με πρωτεργάτες τον Νίκο Μέρτζο και τον Γιάννη Μπουτάρη, που αποφάσισαν τη δεκαετία του 1990 όχι μόνο να ζωντανέψουν το χωριό, αλλά και να το κάνουν από τα πιο όμορφα και πιο τουριστικά της Ελλάδας.
Περπατήστε ανάμεσα στα επιβλητικά αρχοντικά και παρατηρήστε τις στέγες από λαμαρίνα, οι οποίες είναι έτσι σχεδιασμένες ώστε να μην κρατούν το χιόνι. Φωτογραφηθείτε μπροστά στη Νίκειο Σχολή και ρωτήστε τους ντόπιους για την παλιά ένδοξη εποχή του Νυμφαίου, όταν από τον 17ο έως τον 19ο αιώνα πρωταγωνιστούσε στα εμπορικά δρώμενα ως ένα από τα μεγαλύτερα κέντρα αργυροχρυσοχοΐας των Βαλκανίων.
ΠΟΛΥΚΕΡΑΣΟ
Η ζωή επιστρέφει σε ένα μικρό, όμορφο οικισμό στα περίχωρα της Καστοριάς. το Πολυκέρασο, ένα χωριό που είχε 17 μόνιμους κατοίκους (αλλά 600 πριν από το 1949), κηρύχθηκε ιστορικός τόπος από το ΥΠΠΟ «λόγω της αρχιτεκτονικής, λαογραφικής και εν γένει ιστορικής σημασίας του». Το Πολυκέρασο ξαναμπαίνει στον χάρτη και μάλιστα με υψηλές, πλέον, προσδοκίες, καθώς απέχει μόλις τρία χιλιόμετρα από το χιονοδρομικό κέντρο Βιτσίου και 13 χλμ. από το Νυμφαίο.
Η ιστορία του Πολυκέρασου χάνεται στα βάθη των αιώνων και πιθανόν από εδώ να περνούσε η Παρεγνατία Οδός, η οποία κατέληγε στο λιμάνι του Δυρραχίου. Επί Τουρκοκρατίας είχε διακόσιες οικογένειες και οι κάτοικοι, εκτός από την κτηνοτροφία και τη γεωργία (περίφημη είναι η πατάτα που καλλιεργείται εδώ), ασχολούνταν και με την υλοτομία.
Ο οικισμός διατηρείται σε καλή κατάσταση, ενώ έχουν αναπαλαιωθεί αρκετά από τα παλιά πέτρινα αρχοντικά του. Πρόκειται για έναν «κρυφό» προορισμό που, αν και δεν έχει υποδομές, αξίζει να τον επισκεφτούμε.
Πετρόκτιστα κτίσματα
Σήμερα, το Πολυκέρασο με τα 50 διάσπαρτα σπίτια του βρίσκεται σε μια καμπή. Υπάρχει επιθυμία για επιστροφή, ανοικοδόμηση, οργάνωση. Τα κτίσματα ξαναγεμίζουν ζωή. Καινούργια χτίζονται. Τα παλιά, πετρόκτιστα διώροφα σπίτια, χωρίς εξώστες, σαν πυργόσπιτα, με κεραμίδια όλα, χτίστηκαν τα περισσότερα στις αρχές του 20ού αιώνα σε ακανόνιστες ακτίνες γύρω από την ιστορική εκκλησία του Αγίου Νικολάου (χτισμένη το 1844, με τέμπλο και εικόνες προ του 1800).
Όπως όλα τα κεφαλοχώρια της Δυτικής Μακεδονίας, έτσι και το Πολυκέρασο ήταν ένα ζωηρό κέντρο έως τον εμφύλιο πόλεμο, όταν καταστράφηκε το 1946. Ήταν η δεύτερη καταστροφή, μετά εκείνη του 1904 στη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα, αλλά η πλέον κρίσιμη, καθώς οι συνθήκες ήταν πλέον διαφορετικές. Ο οικισμός σχεδόν εγκαταλείφθηκε και η μετανάστευση είχε τον κύριο λόγο.
Γεμάτο κερασιές και άλλα οπωροφόρα, το τοπίο, εύφορο, σχεδόν αλπικό, με πλαγιές και νερά, έδωσε το όνομά του στο Πολυκέρασο που έλαβε την επίσημη ελληνική του ονομασία μόλις το 1936, αφήνοντας πίσω στην ιστορία την παλαιά ονομασία Τσερέσνιτσα. Στα 1.360 μέτρα, το κλίμα είναι υγιεινό και οι προοπτικές με τις σύγχρονες δυνατότητες είναι μεγάλες για τον οικισμό. Τουρισμός, καλλιέργειες, αρχιτεκτονική, χειμερινά σπορ, ανοίγουν ευκαιρίες.
Το Πολυκέρασο μαζί με άλλα χωριά του Βιτσίου επέλεξε και ο εξαίρετος Παντελής Βούλγαρης για να κάνει τα γυρίσματα της κινηματογραφικής ταινίας τα οποία έγιναν μέσα στον Νοέμβριο του 2008 «Ψυχή Βαθιά».
ΒΙΤΣΙ (ΒΕΡΝΟ)
Το Βίτσι είναι ένας ορεινός όγκος που υψώνεται ήρεμα στο κέντρο της Δυτικής Μακεδονίας, αποτελώντας το φυσικό σύνορο μεταξύ των νομών Φλώρινας και Καστοριάς. Το βουνό αναφέρεται το ίδιο συχνά και με την αρχαία του ονομασία Βέρνο. Το Βίτσι απλώνεται μεταξύ του βοριοανατολικού τμήματος του νομού Καστοριάς και του νοτιοδυτικού τμήματος του νομού Φλώρινας. Στα βόρεια ο αυχένας του Πισοδερίου χωρίζει το Βίτσι από τον Βαρνούντα και στα δυτικά του βουνού ο μεγάλος Λαδοπόταμος δημιουργεί την πεδιάδα των Κορεστείων. Στα ανατολικά το βουνό καταλήγει στη πεδιάδα της Φλώρινας και την ημιορεινή κοιλάδα του Λεχόβου και στα νότια, ανάμεσα στα πολλά ορεινά περάσματα, το Βίτσι συνδέεται με το όρος Μουρίκι. Η ευρύτερη έκταση του βουνού φτάνει τα 280 τ.χλμ., ενώ τα ψηλότερα σημεία απλώνονται σε μια έκταση 35 τ.χλμ. Η ψηλότερη κορυφή του βουνού, το ομώνυμο Βίτσι, φτάνει τα 2.128 μέτρα, ενώ άλλες γνωστές κορυφές είναι η Βίγλα (1.932 μέτρα), η Σικαβίτσα (1.863 μ.), το Πλατύ (1.759 μέτρα) και η Τσούκα (1.679 μέτρα). Από τις κορυφές του βουνού μπορεί κανείς να αγναντέψει μερικά από τα ψηλότερα βουνά της Ελλάδας (Όλυμπο, Σμόλικα, Βόρα, Γράμμο και Βαρνούντα). Στο ανατολικό και βόρειο Βίτσι, στις δασωμένες με πυκνά δάση οξιάς πλαγιές του, στον Πολυπόταμο, στη Δροσοπηγή, στην Υδρούσα, στην Ατραπό, συναντά κανείς πολλά ρέματα και ποτάμια που κατεβαίνουν προς τα ανατολικά και συμβάλλουν στη δημιουργία των διάσημων λιμνών της Φλώρινας. Τα νερά καταλήγουν αρχικά στη λίμνη Ζάζαρη και από εκεί μέσω καναλιών συνεχίζουν διαδοχικά προς την Χειμαδίτιδα, την λίμνη Πετρών και την Βεγορίτιδα, ενώ από τα δυτικά τα νερά του βουνού συμβάλλουν στην λίμνη Ορεστιάδα, τη διάσημη λίμνη της Καστοριάς. Τα πιο σημαντικά ποτάμια του βουνού είναι ο Δροσοπόταμος, ο Βυσσινέας και ο Ξηροπόταμος. Στο Βίτσι σημειώθηκαν ορισμένες από τις πιο σφοδρές μάχες που σημάδεψαν το τέλος του Ελληνικού Εμφυλίου κατά τον Αύγουστο του 1949. Ο αυχένας της Κλεισούρας, η διάβαση του Κλειδιού και το πέρασμα του Πισοδερίου υπήρξαν περιοχές μεγάλης στρατηγικής σημασίας και οι διάδρομοι της προέλασης του Εθνικού Στρατού και της υποχώρησης του Δημοκρατικού Στρατού. Οι πολεμικές συρράξεις μάλιστα στο Βίτσι προκάλεσαν μεγάλες καταστροφές στα δάση του βουνού, τα οποία μόλις τις τελευταίες δεκαετίες δείχνουν να επανέρχονται. Δυστυχώς η ανάβαση στην ψηλότερη κορυφή του βουνού απαγορεύεται εξαιτίας των στρατιωτικών εγκαταστάσεων που καλύπτουν μια μεγάλη περιοχή. Στους ανατολικούς πρόποδες βρίσκεται το γραφικό χωριό του Νυμφαίου, ενώ όλο το βουνό περιβάλλεται από πολλά ακόμα παραδοσιακά χωριά αλλά και ερείπια παλαιότερων οικισμών.
Στο Βίτσι κυριαρχούν τα πυκνά και σχεδόν αδιαπέραστα δάση οξιάς, ενώ εμφανίζονται αρκετές συστάδες από μακεδονίτικα έλατα και μαυρόπευκα. Στις χαμηλότερες περιοχές αναπτύσσονται δάση δρυός και άλλων φυλλοβόλων. Στα ρέματα της περιοχής δημιουργούνται παραποτάμια δάση από σκλήθρα, ιτιές, γαύρους, φτελιές και σφενδάμια. Τα ποτάμια δημιουργούν πολλά φυσικά λιβάδια, ενώ μετά το δασοόριο απλώνονται υποαλπικά χορτολίβαδα. Η περιοχή είναι γνωστή για τα πολλά ανοιξιάτικα και φθινοπωρινά μανιτάρια με διασημότερο τον Βωλίτη τον εδώδιμο, αλλά και για τη παρουσία μιας αξιόλογης χλωρίδας.